اگر در منزل یا محیط کار آکواریوم دارید بهتر است هفته ای یک مرتبه آن را با یک روش اصولی تمیز کنید تا از زیبایی آن بیشتر لذت ببرید. با این مطلب همراه ما باشید تا با روش اصولی تمیز کردن آکواریوم آشنا شوید.
آشنایی با روش اصولی تمیز کردن آکواریوم
یک آکواریوم تمیز و زیبا نه تنها زیبایی و چیدمان منزل یا محیط کار را چند برابر می کند بلکه موجب حفظ سلامتی و شادابی ماهی های درون آن نیز می شود. در طی زمان ، نیترات ها و آلودگی ها در آکواریوم تجمع پیدا کرده که هم ظاهر آکواریوم را نازیبا می کند و هم برای سلامتی حیوان خانگی شما ممکن است خطرناک باشد.
هر چند اکثر صاحبان آکواریوم برای تمیز نگه داشتن آب، از فیلتر کمک می گیرند ولی بهترین نسخه های موجود در بازار هم برای تمیز و سالم ماندن آکواریوم کافی نخواهند بود. بنابراین بهتر است هفته ای یک مرتبه آکواریوم با یک روش اصولی تمیز شود تا هم سلامت ماهی ها حفظ شده و هم از تماشای آکواریوم بیشتر لذت ببرید. این نوع تمیز کردن همانند یک خانه تکانی اصول و قواعد خاص خود را دارد که ر این مقاله به آنها می پردازیم.
قابل ذکر است هنگام تمیز سازی آکواریوم سه کار مهم صورت می گیرد. اول این که چرخه نیتروژن تنظیم می شود. ثانیا ترکیبات آلی محلول و ذرات شناور از آب پاکسازی خواهد شد. و مورد سوم این که مواد معدنی ضروری مجددا به آکواریوم افزوده می شود.
به طور معمول ماهی باید در منطقه ای با تهویه مناسب از اتاق نگهداری گردد. آب همه موادی که روی دیواره آکواریوم است را در خود حل نموده و ماهی هم اندکی محیط خود را آلوده می کند. از این رو تمیز سازی آکواریوم اهمیت پیدا می کند. در ادامه با روش اصولی تمیز کردن آکواریوم آشنا خواهید شد اما پیش از آن به برخی فاکتورها و مقدمات این کار نیز اشاره می شود.
زمان مناسب تمیز سازی آکواریوم
در مورد زمان تمیز نمودن آکواریوم برخی عقیده دارند بهترین دوره زمانی انجام این کار هفته ای یک مرتبه است. در حالی که برخی دیگر معتقدند ماهی یک بار کافی خواهد بود.
در حقیقت فاکتورهایی مختلفی برای تعیین این دوره زمانی اهمیت دارد از جمله تعداد ماهی ها، اندازه مخزن و میزان فیلتراسیون بیولوژیکی مانند باکتری های مفید و گیاهان زنده در این که هفته ای یا ماهانه یک بار آکواریوم را تمیز کنید تاثیر می گذارند.
وسایل مورد نیاز برای تمیز سازی آکواریوم
از آن جا که انجام هر کاری به وسایلی نیاز دارد برای تمیز نمودن آکواریوم نیز به برخی وسایل نیاز است. این وسایل شامل یک سطل ، حوله های تمیز، سیفون آب یا مکنده شن، پد جلبک خراش یا سوهان، پاک کننده آهن یا شیشه پاک کن، فیلتر واسطه، برس فیلتر، دستمال توالت، پاک کننده کلر و تیغ پلاستیکی برای مخزن های آکریلیک می شود.
شایان ذکر است وجود حوله اهمیت دارد زیرا معمولا هنگام تمیز کردن آکواریوم قدری آب از آن خارج می شود. همچنین دقت داشته باشید که اولویت تان باید به حداقل رساندن آسیب به ماهی ها بوده بنابراین آب را به تدریج از آکواریوم خارج کنید.
روش اصولی تمیز سازی آکواریوم
روش اصولی تمیز سازی آکواریوم شامل مراحلی می باشد که در ادامه به آن ها اشاره می شود.
۱. ابتدا حوله تمیز را اطراف آکواریوم قرار داده تا آبی که از آکواریوم به بیرون می ریزد را در خود جذب سازد. اگر یک حوله کافی نیست، حوله های بیشتری را در اطراف آن بگذارید.
۲. در ادامه با دقت همه وسایل تزئینی درون آکواریوم را خارج کرده و آن ها با به کمک یک اسفنج و آب گرم تمیز نمایید. اطمینان پیدا کنید که همه جلبک های تشکیل شده درون آکواریوم را پاک نموده باشید. در ضمن از پاک کننده های خارجی ساینده و سوزش آور استفاده نداشته باشید. چرا که آن ها درون وسایل تزئینی آکواریوم ته نشین شده و ممکن است به ماهی ها صدمه بزنند. از سویی مواد شیمایی شوینده ها برای ماهیان سمی است.
۳. شیشه داخلی آکواریوم را توسط وسیله زداینده جلبک پاک کنید. به آرامی این کار را انجام داده و ابتدا از بخش سفت و زبر اسکرابر و بعد قسمت صاف آن کمک بگیرید.
۴. در این مرحله به کمک یک توری جرم ها و کثیفی هایی که روی سطح آب آمده اند را جمع کنید. بعد مقداری آب آکواریوم را از طریق سیفون خارج نموده و بیشتر آب را توسط سطل خالی کنید.
اگر ممکن است از یک پمپ کوچک هم استفاده کنید که کار خارج شدن آب از سیفون ساده تر شود. سیفون را روی سنگریزه هایی که کثیف است، قرار داده تا قسمتی از کثیفی آن پاک شود. دقت کنید که هیچ سنگی از طریق سیفون مکیده نشود. هنگامی که ۱۵-۲۰ درصد کل آب آکواریوم باقی ماند، سیفون را بردارید.
۵. مجددا وسایل تزئینی تمیز را درون آکواریوم قرار داده و بعد آب تمیز را به آن اضافه کنید تا پر شدن مخزن با تهویه آب کامل گردد. دقت کنید که آب را به تدریج و از یک گوشه درون آکواریوم بریزید تا ماهی ها آزار نبینند.
در ادامه برخی مراحل بیشتر شرح داده می شود.
پاک کردن سطح داخلی آکواریوم
برای پاک کردن سطح داخلی آکواریوم به پد جلبک خراش نیاز است. قابل ذکر است برای تهیه این وسیله در بازار طیف وسیعی از جلبک خراش ها را از پدهای دسته بلند گرفته تا پدهای آهنربایی موجود است. البته برای سریع تر پیدا کردن پد مناسب بهتر است بجای مراجعه به یک فروشگاه عادی، به یک فروشگاه لوازم حیوانات خانگی سر بزنید.
هر چند ممکن است پدهای موجود در فروشگاه خانگی نیز شبیه پدهای معمولی یکسان باشد ولی پدهای معمولی ممکن است حاوی مواد صابونی یا شیمیایی باشد که سلامت اکوسیستم آکواریوم را به خطر می اندازد. این مواد می توانند سبب مرگ ماهی ها نیز بشوند. به کمک یک تیغ ریش تراش جرم های باقی مانده سرسخت روی شیشه را تمیز کنید. در صورتی که آکواریوم از نوع آکریلیک است از تیغ پلاستیکی کمک بگیرید زیرا تیغ های معمولی سبب خراش سطح آکریلیک می شوند.
پاک کردن سطح بیرونی آکواریوم
بعد از تمیز شدن سطح داخلی آکواریوم نوبت تمیز نمودن سرپوش، چراغ قسمت بالایی مخزن و سطح بیرونی آن می رسد. از آنجا که شیشه پاک کن های معمولی حاوی آمونیاک بوده و برای ماهی ها سمی است توصیه اکید می شود از شیشه پاک کن فاقد آمونیاک یا سرکه برای این کار کمک بگیرید و سطح بیرونی آکواریوم را با یک دستمال مرطوب ، خوب آبکشی کنید.
نحوه شستن شن و سنگ های درون آکواریوم
هنگامی که سطح داخلی شیشه را تمیز کردید، باید سنگ ها، گیاهان مصنوعی و تزئینات درون آن که پر از جلبک شده اند یا خیلی کثیف شده اند را خارج کنید. برای تمیز نمودن آن ها از مواد شوینده قوی یا صابون استفاده نکنید. چرا که باقی مانده صابون به سختی از بین می رود و برای ماهی ها مضر است.
به طور معمول با پد جلبک تراش و آب گرم به خوبی می توان آلودگی ها و جلبک ها را از روی سنگ و تزئینات پاک کرد. برای پاکسازی سنگ هایی که به راحتی تمیز نمی شوند، آب و سفید کننده را به نسبت ۹ به یک با هم مخلوط نموده و سنگ ها را حدود ده دقیقه در آن قرار دهید. بعد هر گونه جلبک و آلودگی را پاکسازی نموده و سنگ ها را خوب آبکشی کنید.
در نهایت شن و سنگ ها را در هوای آزاد خشک کنید. تا هنگامی که بوی کلر از بین نرفته آن ها را به آکواریوم منتقل نکنید. جهت پاک کردن رد کلر می توان آن ها را درون آب دارای دکلره کننده قرار دهید. گیاهان مصنوعی را می توان توسط محلول سفید کننده تمیزسازی نمود ولی گیاهان زنده تحمل آن را ندارند. از این رو یک محلول سفید کننده ۵ درصد تهیه و گیاهان را ۲-۳ دقیقه در آن خیس کنید و بعد خوب آبکشی نمایید.
قابل ذکر است پیش از جارو کردن کف آکواریوم با مکنده، حتما شنگ و شن ها را خارج کرده باشید. حتما یک سطل کنار دست خود داشته باشید. دقت کنید استفاده از یک سطل حاوی صابون و مواد شوینده می تواند ناخواسته مواد شیمایی را وارد آکواریوم کند. حال در مواردی که نمی خواهید شن ها را خارج کنید به شیوه زیر از مکنده استفاده کنید.
۱. پس از انتقال آب به داخل سطل توسط مکنده، آن را بالای کف آکواریوم گذاشته و با احتیاط حرکت دهید تا ارتفاعی یابد که در آن آلودگی ها به داخل مکنده کشیده شده ولی شن سر جایش باقی بماند. دقت کنید مکنده به عمق شن فرو نشود زیرا به هر روی شن مواد زائدی را روی سطح خودش نگه می دارند فقط کافی است که مکنده در ارتفاع مناسب بالای شن ها باشد.
۲. برای تمیزکاری مفصل تر، شن را بعد از اولین دور مکش با دست هم زده و مجددا مرحله قبلی را تکرار کنید. با این کار شن کف آکواریوم نیز کاملا تمیز به نظر می رسد. توسط چوبی شن و ماسه را حرکت داده تا از ایجاد شرایط بی هوازی که در آن مواد پوسیده به دام می افتد، جلوگیری نمایید.
این مواد در صورت به دام افتادن به لایه ای سیاه تبدیل می شوند که با آزاد کردن گازهای سمی سلامت ماهی ها را به خطر می اندازند. از این رو پیش از انتقال ماهی ها ، خوب شن را به هم بزنید.